Çocuk doktoru, çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanı, pediatrist
Pediatrics, pediatric gastroenteroloji, pediatric Nefroloji, pediatric alerji
Hastaneden eve dönüldüğünde ailenin bebekle baş başa kaldığı zaman bebek bakımı ile ilgili düşünce farklılıkları başlar. Bebek bakımı ile ilgili her adımı irdeleyelim.
Yenidoğan bebekler hayatın ilk günlerinde anne karnının etkisi altında olduğu için uykuya eğilimlidir. Çoğu zaman yenidoğan sarılığı da bu duruma eşlik edince bebek beslenmekte zorluk çekilebilir. Eğer bebek uyandırılmakta zorluk çekiliyorsa bebeğin altının açılması genellikle bebeğin uyanması için yeterli olur. Bebeğin 2 beslenme öğünü arasındaki süre 3 saati geçmemelidir. Ortalama beslenme süresi en az 20 dakika olmalıdır. Her iki meme ard arda emzirilir. Bebek emzirilmeye son emdiği memeden başlatılır.
Bebekler yenidoğan döneminde en az 5/6 kez idrar yaparlar. Kaka sayısı günde 7/8 kez olabildiği gibi gün aşırı da olabilir. Bebek kaka yapar yapmaz altı değiştirilir. Bunun dışında yenidoğan döneminde en az 6-7 kez bez değiştirilmelidir. Yenidoğan döneminde bebeğin altı temizlenilirken suyla ıslatılmış pamuk veya yenidoğan için hazırlanılmış katkısız pamuk bazlı ıslak mendiller kullanılmalıdır .
Yenidoğan bebekler onların ısılarını koruyup enfeksiyonlardan koruyan vernix cazeoza tabakalarının korunması açısından doğar doğmaz yıkanılmaz, vücudunda kan varsa silinir. Hastaneden eve çıktıktan sonra yıkanılabilir, ancak göbek etrafının iyice kurulanıp ıslak kalmaması sağlanılır. Göbek düşene kadar çok sık yıkanılması önerilmez. Zaten bebekler erişkinler gibi terlemediği için haftada 3 kez yıkanılması yeterlidir, bunun 2 keresinde şampuan kullanılması uygun olur.
Bebeklere geçmiş zamanlarda alkol veya bazı antiseptik solüsyonlarla göbek bakımı önerilirdi. Ancak artık bebeklere göbek bakımı verilmediği zaman göbeğin daha erken kuruyup düştüğü görüldü. Artık sadece bebeğin göbeğinde akıntı varsa antiseptik solüsyonlar ile silinmesi önerilmektedir, normalde göbek bakımı için solüsyonlar verilmektedir .
Yenidoğan bebeklerin özellikle beklenilen zamandan daha geç doğanları tırnakları uzun olarak doğabilir. Halk arasında 40 gün tırnak kesilmemesi ile ilgili var olan yargının tıbbi karşılığı yoktur. Tırnak kesimi için yenidoğan bebekler için özel tasarlanmış tırnak makasları kullanılmalıdır. Bebeğin elini diğer bir kişinin tutması tırnak kesilirken bir yaralanma olmasını önler. Eğer geleneksel nedenlerle tırnak kesilmesi beklenilen bebeklere eldiven takılması bebeğin yüzünü çizmesini önler. Ancak bebeklere 6. Haftadan itibaren eldiven kullanılmamalıdır.
Bebeklerin bulunduğu odanın ısısı 22-23 santigrat derece olması yeterlidir. Ortamda yenidoğan bebek varlığı nedeniyle odanın ileri derecede ısıtılıp 29-30 santigrat dereceleri bulması bebekte burun tıkanıklığı, isilik gibi yakınmaların yaşanmasına neden olabilir. Ayrıca ortamın aşırı ısıtılması solunumsal alerji için önemli bir etken olan akarların atmasına yol açabilir . Bebeğin bulunduğu oda düzenli olarak havalandırılmalıdır. Eğer oda ısısı aşırı sıcak ise bebeğin yüzüne vurmayacak şekilde klima çalıştırılabilir.
Bebekler bizlere benzer miktarda üşüyüp, benzer şekilde sıcaktan rahatsız olabilir. Bu yüzden yenidoğan bebekler en fazla bizden 1 kat fazla giyindirilmelidir. Bebekleri kat kat giyindirmeye alıştırmak ileri de daha kolay hastalanan çocuklar olmasına yol açabilir.
Bebekler sırt üstü olarak, yüzleri tavana dönük yatırılmalıdır. Bebeklerde ani bebek ölümü sendromunun yüz üstü yatanlarda daha sık görülmesi nedeniyle bebeklerin uykuda yüz üstü yatırılması önerilmez. Yine yan yatırılan bebeklerin uykuda yüz üstü dönebilme ihtimali nedeniyle yan yatırılması da uygun değildir.
Yenidoğan bebek cildi bakım gerektirir mi? Yenidoğan bebeklerin ciltleri özellikle hayatın ilk günlerinde kuruyup soyulabilir. Bu durumu önlemek için bebekler için özel hazırlanmış bebek yağları ve nemlendirici kremler kullanılmalıdır.
Bebeklerin bağışıklıkları ilk 1 ay normalden daha düşük olduğu için ilk 1 ay kalabalıklara karışması, kapalı alanlarda çok sayıda ziyaretçi kişi ile karşı karşıya olması önerilmez. Çok ufak bir viral enfeksiyonu olan bir ziyaretçi bebeğin yoğun bakım tedavisi gerektirebileceği kadar ağır enfeksiyonu neden olabilir.
Yenidoğan bebekler genellikle doğumdan 2 gün sonra anneleriyle birlikte taburcu olur. Bebeğin beslenme, sarılık kontrolü vb açısından genellikle 4.-5. günde kontrole götürülmesi uygundur. Özellikle ilk bebeklerde rastlanılan fizyolojik tartı kaybının üzerinde olan tart kaybı bebekler için ciddi sağlık sorununa neden olabileceği için bebeğin doğum sonrası ilk kontrolü geciktirilmemelidir.
https://sagligim.gov.tr/bebek-sagligi/liste/753-yenido%C4%9Fan-bebek-bak%C4%B1m%C4%B1.html
https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/cocuk_ergen_db/dokumanlar/yayinlar/Kitaplar/1.2_revizyon_19.11.2019_Temel_Yenidogan_Bakimi_Kitabi_1.pdf
https://www.ttb.org.tr/STED/sted0104/bebek.pdf
https://www.womenshealth.gov/pregnancy/childbirth-and-beyond/newborn-care-and-safety
https://www.who.int/maternal_child_adolescent/newborns/care_at_birth/en/
https://research.med.virginia.edu/clinicalresearch/newborn-care-basics/
https://www.morrishospital.org/events/baby-care-basics-23/
https://www.researchgate.net/publication/228383083_Natural_Parenting_-_Back_to_Basics_in_Infant_Care
https://www.memorialcare.org/events/baby-care-basics
Yukarıdaki metin sadece bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır ve yazarın aktardığı görüşleri içermektedir, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.
Hekim.Net® hekimler, diş hekimleri, veteriner hekimler ve bu mesleklerin öğrencilerine özel tam işlevli ve ücretsiz bir sosyal medya ve bilgi paylaşım portalıdır. Meslektaşlarımızdan biriyseniz bu linke tıklayarak kayıt sayfamıza ulaşabilirsiniz.
Çocuk doktoru, çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanı, pediatrist
Pediatrics, pediatric gastroenteroloji, pediatric Nefroloji, pediatric alerji