Op. Dr. Meltem Çağlar Oskaylı - Çocuk Cerrahisi ve Çocuk Ürolojisi - Kadıköy - istanbul

Kasık Fıtığı Nedir?

Çocuk Cerrahisi ameliyatları arasında en sık yapılan ameliyatlardan birisi kasık fıtığıdır.  Normalde anne karnındaki bebeğin gelişimi esnasında testis  böbreğe komşu bir alanda gelişmeye başlar ve doğum öncesi dönemde torbaya (skrotum) iner . Bu inişte karın zarının bir uzantısı olan ve karın içerisinden kasığa kadar uzanan processus vaginalis de testisle beraberdir. Bu yapının testisin inişinden sonra kapanması gerekir. Kapanmayıp açık kalması sonucu kasık fıtığı oluşur ve bu yapıya fıtık kesesi denir. Fıtık kesesi içine karın içinde yer alan yapıların (barsaklar, omentum, kız çocuklarında yumurtalık ve tüpler gibi)  girmesi sonucu kasık fıtığı görünür hale gelir. Çocuklarda görülen bu tip kasık fıtığı indirek herni olarak isimlendirilir. Kasık fıtığının görülme oranı % 2-3 civarındadır. Bebek doğar doğmaz farkedilebileceği gibi ilerleyen yaşlarda herhangi bir nedenle (ıkınma, öksürme, ağlama vs) karın içi organların kasık kanalı içine girmesiyle de farkedilebilir. Erkek çocuklarda ve sağ tarafta daha sık görülür. %10-15 oranında her iki tarafta da görülebilir. Sol tarafta görüldüğünde iki taraflı olma olasılığı daha fazladır.

Kasık Fıtığı Nasıl Belirti Verir?

Kasık fıtığı kasık bölgesinde fındık veya ceviz büyüklüğünde ağrısız bir şişlik olarak görülebilir. Şişlik kasık bölgesine sınırlı olabileceği gibi erkek çocuklarda torbalara, kız çocuklarında genital bölgeye kadar inebilir. Bu şişliğin nedeni fıtık kesesi içine giren karın içi organlarıdır. Ağlama, öksürme, ıkınma gibi karın içi basıncın arttığı durumlarda şişlik daha belirgin olur. Karın içi organların normal yerine dönmesi ile şişlik kendiliğinden kaybolur. Yukarı doğru sıvazlayarak üzerine hafifçe bastırmakla da çoğu kez kaybolur. Bastırma esnasında fıtık kesesi içindeki barsak gazı hissedilebilir. Bu şişlik durumu sık tekrarlayabileceği gibi fıtık kesesi küçükse nadiren de görülebilir.

Kasık Fıtığının Tanısı Nasıl Konur?

Kasıkta şişlik şikayetiyle doktora getirilen bir bebek veya çocukta kasık fıtığı tanısı koyabilmek için çoğunlukla deneyimli bir çocuk cerrahının fizik muayenesi yeterli olacaktır. Çocuk cerrahının, muayenesinde  kasıktaki şişliği görüp elle bastırarak karın içine göndermesi tanı için yeterlidir. Bazen muayene esnasında şişlik görülmeyebilir. Bu durumda çocuk cerrahı  fıtığın görünür hale gelmesini sağlayacak manevralarla ya da elle fıtık kesesini hissederek fıtık tanısını koyabilir. Fizik muayene ile tanı konulduğunda herhangi bir ek tetkike gerek yoktur. Ancak nadiren tanının konulamadığı ya da kasık fıtığını kasıkta şişlik bulgusu veren kordon kisti, hidrosel, inmemiş testis, lenf bezi büyümesi gibi diğer durumlardan ayırt edebilmek için ultrasonografik inceleme gerekebilir.

Boğulmuş Fıtık Nedir?

Fıtık kesesi içine girmiş olan organların burada sıkışıp  karın içine geri dönememe durumuna fıtık boğulması (inkarserasyon) denir. Kasık bölgesindeki şişlik sertleşip kızarabilir. Bu ağrılı bir durumdur. Bebek veya çocuk huzursuzlaşır, kusma görülebilir.Fıtık boğulması ağrılı bir durumdur. Bu durumda çocuğun acilen çocuk cerrahisi uzmanına götürülmesi gerekir. Fıtık kesesi içinde sıkışan organ çocuk cerrahisi uzmanı tarafından  elle usulüne uygun olarak bastırılarak karın içine geri gönderilmeye çalışılır. Buna fıtık redüksiyon denir. Redüksiyon yapılabilirse kasık bölgesindeki ödem geriledikten sonra (yaklaşık 48 saat) ameliyat planlanır.Eğer sıkışan organ geri gönderilemezse kanlanması bozulup zarar görebilir. Bu duruma strangülasyon denir. Barsağın delinmesine kadar varabilen istenmeyen durumlarla karşılaşılabilir. Bu durumda sıkışan organın daha fazla zarar görmemesi için acil ameliyat gerekir. Bebek ne kadar küçükse fıtığın boğulma riski de o kadar artar. Boğulmuş fıtıkların büyük çoğunluğu 1 yaşın altındaki çocuklarda görülür.

Kasık Fıtığını Ne Zaman ve Nasıl Tedavi Edelim?

Her zaman fıtık boğulması riski olduğu için kasık fıtığı tanısı konulduğunda mümkün olan en kısa  zamanda yapılmalıdır. Cerrahi dışında tedavisi yoktur. Beklemekle fıtık düzelmez. Yenidoğan bebeklerde dahi ameliyat rahatlıkla yapılabilmektedir. Eğer fıtık boğulursa acil koşullarda ameliyat her zaman daha riskli olacağı için bebeğin büyümesini beklemek gibi bir durum kesinlikle söz konusu değildir.

Kasık Fıtığı Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Ameliyat için günübirlik yatış yapılır. Yani bebek/çocuk ameliyatını olup anestezinin etkisi geçip beslendikten sonra aynı gün taburcu edilebilir.  Ameliyat genel anestezi altında kasık bölgesine yaklaşık 1,5-2 cm'lik yatay kesi yapılarak gerçekleştirilir. Fıtık kesesi bulunur ve bağlanarak kapatılır. Cilt estetik olarak kapatılır. Ameliyat bölgesine çocuğun ağrı duymaması için bölgesel ağrı kesici enjekte edilir (lokal anestezi). Lokal anestezi süresi 4-6  saattir. Bu süre içinde çocuğa ağrı kesici şurup veya fitil başlanır.  

Kasık Fıtığı Ameliyatı Sonrası Nelere Dikkat Edilmelidir? 

24-48 saat düzenli ağrı kesici vermek yeterli olacaktır. 24 saat sonra pansuman açılabilir. Sonrasında tekrar pansumanla kapatmaya gerek yoktur. Hasta ameliyat sonrası günlük normal aktivasyonuna devam edebilir. Ameliyat yerini 5 gün ıslatmamak gerekmektedir. Sonrasında banyo yapılabilinir.

#bebeklerdekasıkfıtığı #çocuklardakasıkfıtığı #boğulmuşfıtık #bebekveçocuklardakasıkfıtığıameliyatı #bebekveçocuklardakasıkfıtığı