Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası 1243

Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası olarak bilinen bu yapı  topluluğu, cami, darüşşifa ve türbeden meydana gelen bir külliyedir. Anadolu   Selçuklu Devleti’ne bağlı Mengücek Beyliği döneminde inşa edilmiştir. Ulu Cami,  Süleyman Şah’ın oğlu Ahmet Şah tarafından; Darüşşifa ise eşi Melike Turan Melek  tarafından yaptırılmıştır. 1228 yılında başlanıp 1243 tarihinde tamamlanan yapı  kompleksinin Baş Mimarı Muğis oğlu Ahlatlı Hürrem Şah'tır.

Başta kapılar ve sütunlar olmak üzere, külliyenin bir çok  yerinde bulunan, Ahlatlı ve Tiflisli ustaların ellerinden çıkan, taş   işçiliğinin en nadide ve en ince örneklerini yansıtan harikulade motifler tüm  dünyanın ilgi ve dikkatini çekmektedir. Bu eseri farklı ve özgün kılan bir  diğer özellik de, uzaktan bakıldığında simetrik olduğu düşünülen, fakat özünde  asimetrik olan bezemelerde yer alan on binlerce motifin hiç birinin bir daha  kendini tekrar etmemesi; kâinattaki farklı varlıkların muhteşem bir ahenk ve  denge içerisinde olduklarının taşa nakşedilerek gözler önüne serilmesidir.  Mimari üslubu, süsleme ve örtü sistemlerinin dengeli ve uyumlu tasarımıyla önem  kazanan bu şaheser, dünyada, görülmeye değer eserler listesinin başında yer  almaktadır. Bu büyüleyici eseri anlatmaya sözlerin yetersiz kalacağını Evliya  Çelebi yüzyıllar önce şöyle ifade etmiştir: "Methinde diller kısır, kalem  kırıktır"