Gebelik Hemoroide Neden Olur Mu?

Hemoroid anal kanal içerisinde bulunan damarsal yapıların genişleyerek makat dışına sarkmasıdır. Sarkan bu damar yapılarına hemoroid memeciği yada pakesi ismi verilmektedir.

Gebelik ve vajinal doğum, kadınlarda hormonal değişiklikler ve karın içi basıncının artması nedeniyle hemoroid geliştirmeye oldukça meyillidir. Yapılan araştırmalarda gebelerin% 25 ila% 35'inin gebeliğin herhangi bir döneminde hemoroid problemi yaşadığı tespit edilmiştir. 

Gebelik Döneminde Hemoroid Görülme Riski Neden Artar?

Gebelik döneminde kabızlık

Gebelik döneminde kabızlık oldukça sık karşılaşılan bir durumdur. Gebeler arasında yapılan bir araştırmada gebelerin yaklaşık olarak %38inde kabızlık sorunu olduğu tespit edilmiştir.

Kabızlık hemoroid hastalığının en önemli tetikleyicisidir. Kabızlık dışkının sertleşmesine ve zorlu, ıkınmalı bir dışkılamaya neden olur. Aşırı ıkınma makat bölgesine baskı uygulanmasına neden olur. Uygulanan bu baskı anal kanal içerisinde bulunan damarların genişleyerek makat dışına sarkmasına neden olmaktadır. Ve hemoroid oluşumuna uygun zemin hazırlar.

Gebelik döneminde sıklıkla kabızlık sorunu yaşanması bu dönemde hemoroid görülmesi riskini arttırmaktadır.

Progesteron Hormonunun Çok Salgılanması

Hamilelik esnasında progesteron hormonu çok salgılanır, bu hormon düz kas gevşetici etkisiyle toplardamar duvarındaki kasları gevşetir, meme içindeki damar ağını genişletip büyüterek basur oluşumunu kolaylaştırır.

Ayrıca kabızlık yaşanması da hemoroid oluşma riskini çok daha fazla arttırmaktadır.

Karın İçi Basıncın Artması

Gebeliğin son aylarında rahmin iyice büyümesi karın içi basıncını çok arttırıp toplardamar kan dolaşımını zorlaştırır, rahmin altında kalan hemoroid damar ağında kan basıncının artması memelerin şişmesine sebep olur.

Vücuttaki Kan Miktarının Artması

Hamilelik döneminde annenin vücudunda bulunan kan miktarında artış gözlenir. Yani damarlardan normalden daha fazla kan geçer. Bu durumda damarlara

uygulanan baskının artmasına neden olur. Bu durum özellikle varisin tetikleyici olmakta birlikte hemoroid oluşumuna da neden olmaktadır.

1 Staroselsky, A., Nava-Ocampo, A. A., Vohra, S., & Koren, G. (2008). Hemorrhoids in pregnancy. Canadian Family Physician, 54(2), 189-190. 

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2278306/

Normal Doğum

Doğum esnasında uzun süren aşırı ıkınma ve bebeğin baskısı ile hemoroid memecikleri oluşabilir. Halihazırda hemoroidi bulunan hastalarda ise hemoroid memecikler şişerek daha zorlu bir hal alabilir.

Bu nedenlerle hamilelik basura eğilimi olanlarda basur oluşmasına, hafif derecede basuru olanlarda hastalığın ilerlemesine neden olur. Yapılan araştırmalarda gebeliğin son 3 ayında hamilelerin % 25 inin hemoroid rahatsızlığı çektiği görülmüştür.

Gebelikte Basurdan Korunma

Hamilelik esnasında ilaç kullanımının kısıtlı olması ve mecbur kalmadıkça cerrahi ya da girişimsel tedavilerin doğum sonrasına ertelenmesi, bu dönemde oluşan basurun kalıcı tedavisinde ciddi zorluklara sebep olur. Genellikle şikayetleri yatıştırıcı tedaviler uygulanır veya rahatlatıcı tavsiyelerde bulunulur. Aşağıdaki öneriler hamilelikte basur oluşumunun önlenmesine yardımcı olur;

-Kabız kalmamak için bol lifli gıdalarla beslenme, bol sıvı tüketimi

-Tuvalette uzun süre oturmaktan ve çok ıkınmaktan kaçınmak

-Tuvalet ihtiyacı hissedildiğinde ertelenmesi gaitanın sertleşmesine yani kabızlığa sebep olacağından ihtiyacın hissedildiğinde hemen giderilmesi

-Uzun süre ayakta hareketsiz kalmamak ve düzenli egzersiz yapmak

-Gebeliğin son aylarında sırt üstü yatarken rahmin ağırlığı toplar damarlara baskı yapacağından yan tarafına yatmanın tercih edilmesi

-Pelvik taban kaslarını güçlendiren egzersizler (kegel vs) hem büyük tuvalet yapmayı hemde doğum esnasında bebeğin geçişini kolaylaştırır. Bu da basur ihtimalini azaltır. Ayrıca çok doğum yapanlarda görülen hapşırma öksürme ve gülme esnasında idrar veya gaz kaçırma gibi komplikasyonların azaltılmasına katkısı vardır.

Hemoroid geliştikten sonra aşağıdaki öneriler uygulanabilir;

-Şişlik ve ağrıyı azaltmak için soğuk kompres uygulaması (havlu ile sarılmış buzlu su)

-Tuvalet sonrası nazikçe ılık su ile temizlenme ve sürtmeden tampon yaparak kurutma

-Ikınma ile sarkan meme varsa kayganlaştırıcı krem kullanarak nazikçe anal kanaldan içeri sokulması

-Gebelikte kullanımı mümkün olan kremler (Mutlaka doktorunuzun bilgisi dahilinde)

Gebeliğin son evresi ve doğum esnasında oluşan hemoroidlerin bir kısmı doğum sonrası bakımla kendiliğinden geriler. Ancak basur memeleri tamamen ortadan kalkmaz, çoğunlukla tedavi için ileri ki dönemde girişimsel tedavi veya ameliyat ihtiyacı duyulur.

Gebe kalmayı planlayan anne adaylarının hemoroidi varsa erken evre olsa bile hamilelik öncesinde girişimsel tedavi dediğimiz yatmadan uygulanabilen hemoroid tedavisini yaptırmaları mantıklı görülmektedir. Rubber bant veya İRC gibi tedavi yöntemleri erken evre hemoroid tedavisi için 5-10 dakikada kolaylıkla ayakta uygulanabilen yöntemlerdir. Tedavi uygulandıktan sonra 3-4 saat istirahat yeterli olmaktadır.

#hemoroid #basur #basurtedavisi #hemoroidtedavisi #hemoroidtedavisiistanbul #basurtedavisiistanbul #gebeliktehemoroidtedavisi #gebeliktebasurtedavisi

Kaynaklar

1. The significance of detailed examination of hemorrhoids during pregnancy.
2. Constipation, diarrhea, and symptomatic hemorrhoids during pregnancy.
3. Hemorrhoids during pregnancy: Sitz bath vs. ano-rectal cream: A comparative prospective study of two conservative treatment protocols