Kan hacminde artış, kan akış hızında azalma, rahimden vena kava üzerindeki basınç ve damarları genişleten hormonal değişiklikler gibi çeşitli faktörler nedeniyle hamile kadınlarda varis gelişme riski yüksektir. Tüm bu faktörler, varis adı verilen şişkin, deforme olmuş damarların gelişimini desteklemek için bir araya gelir.

Hamilelikte artan progesteron hormonunun damarlar üzerine genişletici etkisi ve  bebeğin karın içindeki basısı gebelikte varislerin ortaya çıkması veya olan varislerin artmasına yol açabilir. Varis şikayetlerinin en önemli bulgulardan biri gebelikten sonra varislerinin arttığıdır. Hamilelik ayrıca derin ven trombozu (DVT) gelişimi için de risk oluşturmaktadır.

Yaygın belirtiler arasında bacaklarda kabarmış, şişmiş veya şekil bozukluğu olan damarlar ve cilt değişiklikleri bulunurken, semptomlar alt bacaklarda yorgunluk, bacak ağrısı, ağırlık, uyuşma ve karıncalanmayı içerir. Çoğu durumda, hamile olan hastalar için ameliyat önerilmez: venöz yetmezlik genellikle hamilelikten sonra kendi kendine düzelir. Ancak doktorlarımız hamile kadınlara venöz yetmezliğin belirti ve semptomlarını azaltmada ve hamilelikleri sırasında komplikasyonları önlemede yardımcı olabilir. Yardımcı olabilecek önlemlerden bazıları şunlardır:

• Uzun süre ayakta durmaktan veya oturmaktan kaçınmak; Eğer işiniz bunu gerektiriyorsa, sık sık pozisyon değiştirin ve molalarınızda biraz egzersiz yapın.
• Sağlıklı seçimler yapın; Aşırı kilo alımını ve bacaklarınıza binen baskıyı önlemek için meyveler, sebzeler, proteinler ve kepekli tahıllar açısından zengin bir diyet yapın
• Bolca su iç
• Çok dar giysiler giymeyin; Belinizi veya bacaklarınızı sıkan herhangi bir şey  dolaşımını engelleyebilir ve varis riskini artırabilir. Bunun yerine, alt yarınızın nefes almasına izin veren kıyafetleri tercih edin.
• Sigara içiyorsanız sigarayı bırakın
• Varis çorapları giyin; Varis çorapları, bacaklarınızdaki toplardamarlara sıkı ve sabit bir baskı uygulayarak kan akışını artırır, bu da kanın bacaklardan kalbe geri dönmesine yardımcı olur. Sabah kalkar kalkmaz, kanın alt ekstremitelerinizde birikme şansı olmadan önce giyin ve gece yatmadan önce çıkarın.

Öneriler, belirtilerinize ve semptomlarınıza, risk faktörlerine, yaşınıza ve hamileliğinizin evresine göre değişir. 

Tüm doğum öncesi doktor kontrollerinizi planlamak, hamilelik sırasında genel sağlığınızı korumanın ve doktorunuzun venöz yetmezlik ve diğer damar hastalıklarını yeterince izleyebilmesini sağlamanın çok önemli bir yönüdür. 

Hamilelikte bacaklarda varisli damarlar. Bacak damarlarımız oksijen açısından zengin kanı vücudun her yerinden kalbe geri taşımaktan sorumludur. Ancak damar kapakçıkları veya damar duvarları hasar gördüğünde Kronik Venöz Yetmezliğe yol açabilir. Şişlik ve cilt renginin değişmesinin yanı sıra Kronik Venöz Yetmezliğin semptomlarından biri de varislerdir. Hamilelik sırasında varis geliştiren birçok kadın damarları daha önce hiç fark etmemiş olabilir. Damarların görünür hale gelmesi ve sorunlara neden olması hamile olana kadar değildir. Kronik Venöz Yetmezliğin Belirtileri: 

-Ağrıyan veya zonklayan bacaklar

-Özellikle günün sonunda bacaklarda yorgunluk veya ağırlık hissi

-Bacaklarda, ayak bileklerinin çevresinde veya hasarlı damar/damarların çevresinde herhangi bir şişlik

-Cilt renk değişikliği

-Kaşıntılı cilt 

Vulvar varisler. Vulva Varisleri, kadın vulvasının dış yüzeyindeki varisli damarlardır. Vulva, çok çeşitli küçük ve büyük kan damarlarına ev sahipliği yapar. Hamilelik sırasında artan kan akışı ve cinsel organlara baskı, varisli damarlara neden olabilir. Hamile kadınların yüzde 4 ila yüzde 10'unun vulva varisleri geliştireceği tahmin edilmektedir. Ancak, tüm kadınlar onları göremez. Bazı kadınların vulva veya iç uyluk çevresinde görünür damarları vardır. Yine de diğerleri sadece ağrı gibi semptomlar yaşayacaktır. Dikkat edebileceğiniz birkaç yaygın semptom şunlardır: 

Pelvik varisler. Kadın hastaların %20-25'inde bacak damarlarıyla birlikte pelvik varisli damarlar olacaktır. Bunun nedeni,  en çok hamile olan kadınlarda görülen Pelvik Konjesyon Sendromu'dur. Pelviste varisler geliştiğinde genellikle görülemezler ve durumu teşhis etmek zor olabilir. Bazı kadınlarda ağrı endometriozis, miyom, rahim sarkması veya idrar kaçırma ile yanlış anlaşılır. Genel olarak, pelvik konjesyon sendromu geliştirme riski daha yüksek olanlar, ailesinde varis öyküsü olanlardır. Hayatı tehdit edici bir durum olmamasına rağmen, yaşam kalitenizi önemli ölçüde etkileme potansiyeline sahiptir. Kronik ağrı gibi semptomlar fiziksel aktivitede azalmaya, fonksiyon kaybına ve depresyona neden olabilir. Ağrının yanı sıra, pelvik tıkanıklık sendromunun bazı belirtileri şunlardır: 

-Anormal vajinal akıntı.

-Karın çevresinde hassasiyet.

-İrritabl bağırsak semptomları.

-Vajina veya vulvada şişme.

-Sık sık tuvalete gitme ihtiyacı gibi üriner semptomlar

-Kalçalarda, dış cinsel organlarda (vulva) veya uyluklarda genişlemiş damarlar

HAMİLELİKTE VARİS TEDAVİSİ YAPILIR MI?

Gebelikte gelişen veya kötüleşen varisli hastaların tedavi seçenekleri kompresyon çorabı kullanımı ile başlamaktadır. Bacak hareketi ve elevasyonu da damarlar üzerindeki baskıyı azaltmada faydalıdır. Çoğu hasta için bu, hamileliklerini atlatmalarına yardımcı olabilir. Varis çoraplarının yanı sıra bacak damarlarının neden olduğu rahatsızlık ve ağrıya yardımcı olmak için yapabileceğiniz başka şeyler de vardır. Hamilelik sırasında uterus, alt vena kava üzerine baskı uygular. Bu damar, kanın bacaklardan ve ayaklardan kalbe taşınmasından sorumludur. Vena kava bir şekilde kısıtlanırsa, kan ayaklarda ve bacaklarda birikir ve varisli damarlara yol açar. Bu nedenle, doktorunuz, bu damar üzerinde aşırı baskıyı önlediği için dinlenirken veya uyurken sol tarafınıza yatmanızı tavsiye etmiştir. Bol su içmek, vücudunuzun uygun bir sıvı dengesini korumasına da yardımcı olabilir.

Hamilelik sırasında bacak damarlarını tedavi etmek için diğer seçenekler, doktorunuz tarafından önerilen kiloyu korumak ve uzun süre oturmaktan veya ayakta durmaktan kaçınmaktır. Doğum yaptıktan sonra damarlarınız sizi rahatsız etmeye devam ediyorsa bir kalp-damar uzmanı ile görüşmenizde fayda vardır.

Hamilelik döneminde varis için tedavi (ilaç veya girişimsel) uygulanmaz. Uygulanacak tek tedavi varis çorabı giyerek ilerlemeyi durdurmak veya yavaşlatmak ve koruyucu önerilere uymaktır. Diğer tedaviler için gebelik sonu dönem beklenmelidir. 

Klinik olarak bir kan pıhtısından şüphelenilen herhangi bir durumda, doktorunuz tarafından bir DVT veya PE olup olmadığını belirlemek için tetkikler yapılabilir. Özellikle sert, kırmızı, hassas, sıcak yüzey damarlarına dikkat edin. Bu tromboflebit olabilir ve tedavi edilmelidir. Ayrıca bacak ağrısı veya hassasiyet ile çok fazla şişmeye dikkat edin. Bu bir DVT'nin bir sinyali olabilir. Her iki hastalıkta da en iyi sonuçları elde etmek için tedavi ve yakın izleme gerektirir.

HAMİLELİKTE VEYA SÜT VERME DÖNEMİNDE SKLEROTERAPİ - KÖPÜK TEDAVİSİ OLUR MU?

Hamilelik döneminde skleroterapi (köpük tedavisi) yapmıyoruz. Emzirme döneminde ise belli şartlara uyulursa tedavi uygulanabilir. 

GEBELİK SONRASI GÜVENLİ TEDAVİ SEÇENEKLERİ:

Kişisel bakım ve kompresyon çorabı bazı kişilerde işe yarasa da ve hamilelik sırasında gelişen varisler genellikle doğumdan sonra kendiliğinden düzelse de bazı hastalarda tedavi gerekebilir. Bu vakalarda, ameliyatsız venöz hastalık tedavileri sunuyoruz.

Endovenöz girişimler. Yapıştırıcı tedavisi, etkilenen damarları tedavi etmek için ameliyat veya ısı gerektirmeyen varisli damarlar için en yeni tedavimizdir. Sağlıksız safen vene küçük bir IV kateter yerleştirilir. Kateter aracılığıyla, etkilenen damarı kapatmak için cerrahi bir yapıştırıcı enjekte edilir. Hastalar sadece  1-2 saat içinde dışarı çıkabilirler. Bu kadar basit ve minimal invaziv.

Ayaktan flebektomi, bacaklarınızdaki büyük şişkin varisli damarları tedavi etmek için kullanılır. Bölgeyi uyuşturmak için lokal anestezi kullanılarak, ciltte dikiş gerektirmeyen mikro kesiler yoluyla sorunlu damarların çıkarılmasını ve minimum yara izi ile iyileşmesini sağlayan ayaktan bir işlemdir.

Skleroterapi, varisli yüzeyel damarlara enjekte edilen sıvı bir kimyasal kullanır. Sklerozan, sağlıksız damarın duvarını kimyasal olarak harap eder ve kapanmasına neden olur. Bu prosedür genellikle küçük varisli damarları ve örümcek damarlarını tedavi etmek için kullanılır.

Daha detaylı bilgi için www.onurgurer.com.tr adresine başvurabilirsiniz.

#hamileliktevaris #hamileliktevaristedavisi #gebeliktevaris #gebeliktevaristedavisi

Kaynaklar

• The value of estrogen therapy in the treatment of varicose veins complicating pregnancy
• The Surgical Management of Varicose Veins Complicating Pregnancy
• A systematic review and meta-analysis of the risk for development of varicose veins in women with a history of pregnancy
• Occurrence and treatment of leg-and venous pains in pregnancy