Base deficit/ baz defisit / baz fazlası nedir?

Baz fazlalığı ve baz açığı miktarı, sırasıyla, aşırı veya eksik bakınız baz kanda mevcut. Değer genellikle mEq/L (mmol/L) birimlerinde bir konsantrasyon olarak rapor edilir, pozitif sayılar baz fazlalığını ve negatif açığı gösterir. Baz fazlalığı için tipik bir referans aralığı -2 ila +2 mEq/L'dir.

 Baz fazlalığının referans aralığı ile karşılaştırılması, bir asit/baz bozukluğunun solunum, metabolik veya karışık metabolik/solunum probleminden kaynaklanıp kaynaklanmadığını belirlemeye yardımcı olur . Birlikte karbon dioksit, asit-baz dengesi, baz fazlalığı tanımlayıp metabolik bileşen solunum bileşenini tanımlar. Buna göre, baz fazlalığının ölçümü, standartlaştırılmış bir karbon dioksit basıncı altında, standartlaştırılmış kan pH'ı 7,40'a geri titre edilerek tanımlanır . 

Baz fazlalığına katkıda bulunan baskın baz, bikarbonattır . Bu nedenle, referans aralığından serum bikarbonat sapması normal olarak baz fazlalığındaki bir sapma ile yansıtılır. Ancak baz fazlalığı, tüm metabolik katkıları kapsayan daha kapsamlı bir ölçümdür. 

Kan gazı sonuçlarında görüp de görmezden geldiğimiz ama aslında en önemli parametrelerden biri: baz defisiti/fazlası. Hesaplanırken, kan örneği alınır ve solunumsal bileşenlerin etkileri tamamen uzaklaştırılır. pCO2 optimal değeri olan 40 mmHg kabul edilir. Yani baz defisiti veya fazlası değerlendirilirken sadece metabolik durum göz önünde bulundurulur.

Verilen rakam, 7.4 pH’a ulaşmak için ne kadar asit veya baz eklenmesi gerektiğini gösterir. Diyelim ki, -6’lık bir baz fazlası var. Bu, hastada 7.4’lük pH değerine ulaşmak için 6 mmol/L baz eklenmesi gerektiğini gösterir. Yani -6’lık baz fazlası, burada -‘ nin anlamı negatif anlamda baz fazlası, bu da nötraliteye ulaşmak için baz eklenmesi gereken bir baz defisiti anlamına gelir.Dolayısıyla bu sayı 6 mmol/L ya da mEq/L büyüklüğünde bir metabolik asidoz olduğunu bize söyler.

Ya da diyelim ki 4 mmol/L düzeyinde bir baz fazlası var. Burada fazladan 4 mmol/L baz olduğu ve nötral pH’a ulaşmak için 4 mmol/L asit vermek gerektiği anlamı çıkıyor. Çoğu labaratuvar baz defisiti yerine baz fazlası raporlama yöntemiyle çalışıyor. Baz defisiti terimini görürseniz, bu sadece tam tersidir; 4 baz defisiti varsa, 4 mmol/L baz ihtiyacı vardır. -4’lük baz defisiti varsa fazlalık var demektir.

Peki, bu ne anlama geliyor? Arter veya venöz kan gazına baktığımızda, baz fazlasına bakıp hastanın metabolik alkalozu veya asidozu olduğunu veya herhangi bir metabolik problemi olmadığını söyleyebilir miyiz? Teoride, eğer baz fazlasını kompanse edecek vakit yok ise, hastanın baz fazlasının 0 (sıfır) olduğu durumlarda pH ne olursa olsun problem sadece solunumsaldır. Pratik olarak baz defisitinin normal aralığını +/- 2 olarak kabul etmekteyiz.