Tümör tanısı: Biyopsi
Çeşitli hastalıklar sırasında meydana gelen lezyonların mikroskopik tanısı (histopatoloji) için yapılan bir cerrahi uygulamadır. Hangi biyopsi yöntemi uygulanırsa uygulansın doğru yerden-doğru örnek alındığında patoloji tanısı da doğru olacaktır. Yanlış ya da yetersiz örnek alımı veya yanlış fiksasyon patoloji tanısını olanaksızlaştırır. Sonuç alınamayan biyopsi uygulanmalarının yinelenmesi gerekir. Böyle bir tablo, biyopsi sonucunu merakla bekleyen hasta için çekilmez bir durumdur.
Aşağıdaki koşulların varlığında biyopsi kaçınılmazdır:
- Anlaşılabilir bir neden olmaksızın beliren ve yaşı 12 günü aşan tüm lezyonlar,
- Tedaviye yanıt vermeyen yangısal reaksiyonlar,
- Renk değişikliği (pigmentasyon, hiperkeratoz, kırmızılık, vb) olanlar,
- Kitle yapan oluşumlar,
- Estetik ve fonksiyon bozukluklarına yol açanlar,
- Tüm kemik lezyonları,
- Malign tümör kuşkusu uyandıran her tür ve lokalizasyondaki lezyon (iyileşmeyen ülserler, hızla gelişen lezyonlar, çevre dokulara fikse olanlar, vb).
Başlıca biyopsi yöntemleri
- Aspirasyon biyopsisi ve ince iğne aspirasyon tekniği
- İnsizyonal biyopsi
- Eksizyonal biyopsi (Enükleasyon - Küretaj)
- Frozen tekniği
Biyopsi örneklerinin saklanması ve gönderilmesi
İnsizyon ve eksizyon biyopsilerinde parçanın bozulmamasına dikkat edilmelidir. Yüksek ısı etkisiyle hücreleri bozan elektrik bistürisi kullanılması sakıncalı olabilmektedir. Dokuları pensle sıkmak hücreleri deforme etmektedir. Biyopsi amacıyla alınan doku parçaları, olanaklar elverdiğince kısa sürede patoloji laboratuvarlarına ulaştırılmalıdır.
Biyopsi örnekleri gaz bezi ya da pamuk içersinde gönderilmemelidir. Dokular kısa süre içerisinde kurumaya başlayacağından histopatolojik inceleme sonuçları etkilenecektir. Bu nedenle cerrahi yöntemlerle alınan doku örneklerinin içerisinde %10 formalin bulunan saklama kabına beklemeksizin konulması ve gönderilmesi gerekir. Saklama kabının ağzı doku örneğinin kolayca geçebileceği genişlikle olmalıdır. Sızdırmaz kapaklı ve etiketlenmiş cam ya da plastik kaplar uygundur. Klinik ön tanıya göre %10 formalin yerine farklı fiksatiflerin kullanılması gerekebilir. Bu gibi olgularda Patoloji laboratuvarı ile işbirliği yapılarak uygun fiksatif kullanılmalıdır. Frozen örnekleri fiksatife konulmaz.
Biyopsi gönderilirken daha önce Patoloji laboratuvarından alınmış "Bilgi formu"nun eksiksiz doldurulması, hasta ve lezyon ile ilgili ayrıntılı bilgi verilmesi gerekir.