Tükürük bezi: Pleomorfik adenom - Pleomorfik adenokarsinom

Pleomorfik adenoma (mikst tümör), tükürük bezlerinin en sık görülen tümörüdür. Parotis yerleşimi oldukça sıktır. Küçük tükürük bezlerinde de görülebilir (küçük tükürük bezlerinde özgü tümörlerinin ½’sini pleomorfik adenomalar oluşturur); çoğunlukla damak mukozası yerleşimi gösterirler, üst dudak ve yanak mukozasında da oluşabilir.  

Pleomorfik adenokarsinom (malign mikst tümör), genellikle parotis ve küçük tükürük bezi yerleşimi gösterir. Parotis yerleşimi gösterenler, uzun süredir bulunan ancak tedavi görmeyen ya da tedaviden sonra birkaç kez residiv yapmış pleomorfik adenomlardaki kanserleşme ile ortaya çıkar. Yıllardır bulunan bir selim tümörün çevre dokulara fiske olması, ülserleşmesi ve servikal lenfadenopati gibi bulgular malignite ölçütleridir. Küçük tükürük bezlerinden kökenli olanlar doğrudan malign tümör olarak belirebilir. Mikroskopik nitelikleri pleomorfik adenom gibidir. Çevre doku invazyonu, nekroz, kanama ve distrofik kalsifikasyon alanları arasında adenoid kistik karsinom ya da basit adenokarsinom niteliği gösteren bir tümör infiltrasyonu belirlenir. Bazı olgularda epitelyal ve mezenkimal komponentlerin ikisinde de malignite bulguları saptanır (karsinosarkom). Tedavisinde radikal parotidektomi + radikal boyun diseksiyonu uygulanır. Olguların ½’sinde residiv olur. Servikal lenf düğümü, akciğer ve kemik metastazları olabilir. Prognoz kötüdür.