Radyasyon sialadeniti

Baş-boyun bölgesini içine alan radyoterapi uygulamalarının tükürük bezleri üzerindeki olumsuz etkileri xerostomia tablosunun belirmesine neden olur. Xerostomia ile birlikte ağız mukozası lezyonları, periodontal patolojiler, ağız florasında değişme ve çıkarcı infeksiyon hastalıkları ortaya çıkar (bkz onkoterapi stomatitleri). 6 Gy üzerindeki bir radyasyon dozunun etkisinde kalmış olan tükürük bezlerinde, öncelikle seröz asinüsler çevresinde önce nötrofiller ve eozinofiller belirir, seröz salgı yapan hücrelerde dejenerasyonlar ve apoptozis başlar. Giderek azalan parenkimin yerini fibröz doku doldurur (fibrozis). Müköz hücreler ve duktus epitel hücreleri daha geç dönemlerde ya da güçlü radyasyonlardan etkilenirler. Radyasyon etkisinin ortadan kalktığı olgulardaki rejenerasyon çabaları genellikle yetersizdir.