Lökoplaki
Skuamöz epitelle döşeli mukozaların en sık görülen prekanseröz lezyonu
- Bulunduğu yere sıkıca yapışık beyaz renkli lezyonlar l (plaklara beyazımsı rengi veren skuamöz epiteldeki hiperkeratozdur)
- Etyolojisinde çok sayıda faktörün etkin olduğu lökoplakilere 40 yaşını aşkın erkeklerde daha sık rastlanır
- Lezyonlardan alınan biyopsilerin 1/5’inde epitelde displastik değişiklikler saptanırken, 10 yıldan eski lezyonların 1/4’ünde malignite eğilimi belirir
- Lökoplaki kökenli skuamöz hücreli karsinomların sıklığı farklı ülkelerde değişik oranlar göstermektedir (%3-40)
- Ağız mukozası, vagina ve özofagus mukozasında rastlanabilir
- Klinikte mat beyaz-sarımsı, sınırları düzenli, yüzeyden dışa hafif kabarıklık oluşturan, üzeri engebeli, bazılarında çatlaklar bulunabilen plaklardır. Bulunduğu yerden sıyrılamaz.
Mikroskopi
- Güçlü akantoz-papillomatoz-hiperkeratoz histolojik incelemelerdeki ortak bulgulardır
- Spinal hücreler arasında az sayıda tek tek keratinleşen epitel hücrelerine (diskeratoz) ve mitozlara rastlanabilir
- Mukozanın atrofik olduğu bölgelerde displastik hücreler saptanır
Klinik tipler
- Homojen lökoplakiler: yüzeyi düzdür ve homojen bir hiperkeratoz vardır. Keratinize alanlarda küçük çatlaklar oluşabilir (mikroskopik incelemelerde, akantoz ve hiperkeratozun yanısıra genellikle hafif bir epitel displazisi vardır)
- Non-homojen lökoplakiler (nodüler lökoplaki; eritrolökoplaki, speckled leukoplakia): atrofik ve eritemli bir zemin (eritroplakiolasılığı) üzerinde oluşmuş beyaz renkli lökoplaki alanlarından oluşur.
- Papül ve nodül niteliğinde yapılar olabilir
- Bazı lezyonlarda yüzeyden dışa doğru boynuzsu (verrüköz) çıkıntılar oluşturan güçlü bir hiperkeratoz vardır; "proliferatif verrüköz lökoplaki" adı da verilen bu tip olgularda verrüköz karsinoma dönüşme olasılığı yüksektir
- HPV etkisinin yoğun olarak saptandığı proliferatif verrüköz lökoplaki lezyonlarına yaşlı kadınlarda sık rastlanır. Yanak, dil ve dişeti lezyonları görece sıktır
- Klinikte non-homojen lökoplaki tanısı konulan olguların başlangıcında bile %25 oranında displastik değişiklikler saptanır; bu olguların %30'unda invazyon bulguları görülür.
- Olguların çoğu Candida infeksiyonu içerir
Özel tipler
19
6
0
0
0
0
0