Bakteriyemi ve Ağız florası

Bakteriyemi, bakterilerin kan dolaşımına girmesi olgusudur; genellikle subkliniktir; sepsis aşamasına infeksiyon hastalıklarına özgü bulgular saptanır. Ağız florasından kökenli bakteriyemiler, ağız hijyeni kötü olan hastaların diş plaklarında ve dişeti ceplerinde yoğunlaşan anaerop bakteri kolonizasyonunda mukozayı koruyan engellerin zarar görmesini (diş fırçalama, oral cerrahi, vd) izleyen birkaç dakika içinde canlı etkenlerin kan dolaşımına girmesine neden olur:

 Ağız florasını oluşturan canlı etkenlerin kan dolaşımına ulaşmasını önleyen çeşitli engeller vardır. Bu engellerin başlıcaları şunlardır: 

• Fiziksel engeller: Ağız mukozasının yüzeyi örten bileşeni olan skuamöz epitel
• Kimyasal bariyerler: Epitelyal antimikrobiyal peptidler (defensin), immunoglobulinler
• Hücresel engeller: Fagositler (nötrofil polimorflar ve makrofajlar)

Sağlıklı bir ağızda, tüm koruyucu faktörler uyum içerisinde çalışır. Bakteriyemi söz konusu değildir ya da önemsiz düzeylerdedir. Ağız hijyeni kötü olan hastaların diş plaklarında ve dişeti ceplerinde yoğun bir anaerop bakteri kolonileşmesi vardır; koruyucu engellerin zarar görmesini izleyen birkaç dakika içinde canlı etkenler kan dolaşımına girer. Fiziksel engellerin aşılması ağız mukozasına yönelik travmatik etkilerin ya da mukoza bütünlüğünü bozan hastalıkların varlığında görülür. Bütünlüğü zedelenen çok katlı yassı epitel, canlı etkenlerin kan dolaşımına ulaşmasını engelleyemez, epitelyal antimikrobiyal peptidler etkinliğini yitirir. Ağız boşluğu içerisinde yapılan travmatik girişimler sonrasında alınan kan örneği kültürlerinin değerlendirildiği araştırmalarda, uygulanan travmatik yönteme göre değişen oranlarda bakteriyemi geliştiği gösterilmiştir. Özellikle lökositlerin fagositoz yetisini bozan risk faktörleri (HIV/AIDS, diabetes mellitus, nötropeni, immunosüpresyon, vb) eklenirse, sepsisler bile ortaya çıkabilmektedir.