Arthus reaksiyonu

Yerel nitelikte immun kompleks oluşmasının en iyi örneğidir. 

• Daha önce antijen verilerek duyarlı konuma getirilen deney hayvanların derisine aynı antijen ikinci kez injekte edildiğinde injeksiyon alanında immun kompleks vaskülitinin geliştiği izlenir; bu olguda, dolaşımdaki antikorlar ile dokudaki antijen damar çeperlerinde reaksiyona girmektedir.
• Reaksiyonun gücü antijenin düzeyi ile orantılıdır. Organizmanın ileri düzeylerde duyarlı olduğu antijene karşı serumda yüksek bir antikor titrasyonu varsa, söz konusu antijenin ikinci kez girdiği yerdeki küçük damarlar çevresinde yoğun biçimde immun kompleksler meydana gelmektedir. İmmun kompleks oluşumuyla birlikte kompleman sistemi de aktive olur; o yörede kanamalara ve doku nekrozuna dek ulaşabilen bir yangı gelişmesine yol açar. Damar çeperlerindeki fibrin ve immun kompleks karışımından oluşan amorf-eozinofil madde birikimi (fibrinoid nekroz) görülebilir. Çevre dokularda ödem ve kanama alanları izlenir.
• İnsanlarda seyrek olan bu tabloya daha çok yinelenen kuduz aşısında injeksiyonlarda rastlanır.
• Bir başka örnek olan aşırıduyarlılık pnömonisinde, antijenin solunum yollarına girmesinden ortalama 6 saat sonra beliren öksürük, ateş ve dispne bulguları izlenir. Arthus reaksiyonu niteliğindeki tepkilerde, Tip I ve Tip IV aşırıduyarlılık reaksiyonları birlikte olabilmektedir.